ગેઇગર-માસ્સર્ડનના પ્રકીર્ણનનો પ્રયોગ વર્ણવો.
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ રેડિયોએક્ટિવ સ્ત્રોત (બીસ્મથ ${ }_{83}^{214} Bi$ )માંથી ઉત્સર્જિત થતા $5.5 MeV$ વાળા $\alpha$-કણોની કિરણાવલિને સુવર્ણના પાતળા વરખ પર આપાત કરવામાં આવે છે.
રેડિોએક્ટિવ પદાર્થ ${ }_{83}^{214} Bi$ માંથી ઉત્સજયેયેલા $\alpha$-કણોને સીસાના બ્લોક વચ્ચેથી પસાર કરીને પાતળો કિરણદંડ રચવામાં આવે છે જે નીચે આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ આ કિરણદંડને $2.1 \times 10^{-7} m$ જાડાઈના પાતળા સુવર્ણના વરખ પર આપાત કરવામાં આવે છે.
પ્રકેરિત $\alpha$-કણો પડદા પર અથડાય ત્યારે ક્ષણિક પ્રકાશનો ઝબકારો $(Scintillation)$ થાય છે.
આ ઝબકારાને માઈક્કોસ્કોપમાંથી જેઈ શકાય છે અને પ્રકેરિત કણોની સંખ્યાના વિતરણનો પ્રકીર્ણન કોણના વિધેય તરીકે અભ્યાસ કહી શકાય છે.
હાઈડ્રોજન પરમાણુની લાઇમન શ્રેણીની પ્રથમ રેખાની તરંગલંબાઈ એ હાઈડ્રોજન જેવા પરમાણુની બામર શ્રેણીની બીજી રેખાની તરંગલંબાઈ જેટલી છે. તો તે તત્વનો પરમાણુક્રમાંક
લિસ્ટ $- I$ (પ્રયોગ) ને લિસ્ટ $-II$ (પ્રયોગ સાથે સંકળાયેલ ઘટના) ને યોગ્ય રીતે જોડો
લિસ્ટ $- I$ | લિસ્ટ $- II$ |
$(1)$ ડેવિસન અને ગર્મર | $(i)$ ઇલેક્ટ્રોનનો તરંગ સ્વભાવ |
$(2)$ મીલીકનનો પ્રયોગ | $(ii)$ ઇલેક્ટ્રોનનો વિજભાર |
$(3)$ રુથરફોર્ડનો પ્રયોગ | $(iii)$ ઉર્જાસ્તરોનું ક્વોન્ટમીકરણ |
$(4)$ ફ્રેન્ક-હર્ટ્ઝ નો પ્રયોગ | $(iv)$ ન્યુક્લિયસનું અસ્તિત્વ |
ગેઇગર-માસર્ડનના $\alpha -$ કણ પ્રકીર્ણનના પ્રાયોગિક પરિણામોની ચર્ચા કરો.
હાઇડ્રોજનમાં ધરા-સ્થિતિમાં રહેલા ઇલેકટ્રોન મુખ્ય કવોન્ટમ આંક $4$ માં જવાથી સ્પેકટ્રલ રેખાની સંખ્યા
હાઇડ્રોજન વર્ણપટમાં લાઇમન અને બામર શ્રેણીઓની મહત્તમ તરંગલંબાઇઓનો ગુણોત્તર કેટલો થાય?