ગેઇગર-માસ્સર્ડનના પ્રકીર્ણનનો પ્રયોગ વર્ણવો.
આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ રેડિયોએક્ટિવ સ્ત્રોત (બીસ્મથ ${ }_{83}^{214} Bi$ )માંથી ઉત્સર્જિત થતા $5.5 MeV$ વાળા $\alpha$-કણોની કિરણાવલિને સુવર્ણના પાતળા વરખ પર આપાત કરવામાં આવે છે.
રેડિોએક્ટિવ પદાર્થ ${ }_{83}^{214} Bi$ માંથી ઉત્સજયેયેલા $\alpha$-કણોને સીસાના બ્લોક વચ્ચેથી પસાર કરીને પાતળો કિરણદંડ રચવામાં આવે છે જે નીચે આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ આ કિરણદંડને $2.1 \times 10^{-7} m$ જાડાઈના પાતળા સુવર્ણના વરખ પર આપાત કરવામાં આવે છે.
પ્રકેરિત $\alpha$-કણો પડદા પર અથડાય ત્યારે ક્ષણિક પ્રકાશનો ઝબકારો $(Scintillation)$ થાય છે.
આ ઝબકારાને માઈક્કોસ્કોપમાંથી જેઈ શકાય છે અને પ્રકેરિત કણોની સંખ્યાના વિતરણનો પ્રકીર્ણન કોણના વિધેય તરીકે અભ્યાસ કહી શકાય છે.
હાઇડ્રોજન પરમાણુમાંના પ્રોટોન અને ઇલેકટ્રોનનું વિધુતસ્થિતિમાન $V = {V_0}\ln \frac{r}{{{r_0}}}$ વડે આપવામાં આવે છે. જયાં ${r_0}$ = અચળ. આ તંત્ર બોહ્ર મોડેલને અનુસરે છે,તેમ ઘારીને ત્રિજયા ${r_n}$ નો “$n$” સાથેનો સંબંધ જણાવો. અત્રે, $n$ = મુખ્ય કવોન્ટમ આંક છે.
બોહરના પરમાણુમાં $n$ મી માન્ય કક્ષામાં ગતિ કરતાં ઈલેક્ટ્રોન સાથે સંકળાયેલ દ બ્રોગ્લી તરંગોની સંખ્યા કેટલી છે?
રધરફોર્ડનાં પ્રકિર્ણનનનાં પ્રયોગમાં દર સેકન્ડ $90^{\circ}$ નાં ખુણે ફંટાતા કણોની સંખ્યા $x$ છે. $60^{\circ}$ અંશનાં ખુણે ફટાતા કણોની સંખ્યા કેવી હશે ?
હાઈડ્રોજન પરમાણમાં ઈલેક્ટ્રૉન અને પ્રોટોન વચ્ચેનું ગુરુત્વાકર્ષણ, કુલંબ આકર્ષણ કરતાં $10^{-10}$ ગણું નાનું છે. આ હકીકતને જોવાની એક વૈકલ્પિક રીત, ઈલેક્ટ્રૉન અને પ્રોટોન ગુરુત્વાકર્ષણથી બંધિત હોત તો હાઈડ્રોજન પરમાણુની પ્રથમ બોર કક્ષાની ત્રિજ્યાનો અંદાજ મેળવવાની છે. તમને તેનો ઉત્તર રસપ્રદ લાગશે.
જેમ પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ કક્ષામાં ભ્રમણ કરે છે તેમ પરમાણુ અંગેના રધરફર્ડના ન્યુક્લિયર મૉડેલમાં ન્યુક્લિયસ (ત્રિજ્યા લગભગ $10^{-15}\, m$ ) સૂર્યના જેવો છે જેની આસપાસ ઈલેક્ટ્રૉન કક્ષામાં (ત્રિજ્યા $10 ^{-10}\,m)$ ભ્રમણ કરે છે. જો સૂર્યમંડળના પરિમાણના પ્રમાણ પરમાણુના જેવા હોય તો પૃથ્વી સૂર્યથી અત્યારે છે તે કરતાં વધારે નજીક કે દૂર હોત ? પૃથ્વીની કક્ષાની ત્રિજ્યા $1.5 \times 10^{11}\,m$ છે. સૂર્યની ત્રિજ્યા $7\times 10^8\, m$ લેવાય છે.